Verjaardagen in Nederland
Vorige week was ik jarig. Ja, echt. Dit is geen verzonnen verhaal. Misschien ken je mijn naam nog niet. Ik ben Ida en ik maak deze podcast al jaren. Dit is podcastaflevering nummer 91. Wauw, we naderen de honderd. Af en toe hoor je een andere stem in deze podcast, maar meestal ben ik het.
Misschien vind je het interessant iets meer over mij te weten. Mijn naam is dus Ida. Ik woon in Nijmegen, een stad in het oosten van Nederland. Ik ben ook docent bij The Dutch Online Academy en ik werk met name online. Dat is hartstikke leuk! Het is fijn dat ik met de website veel mensen kan helpen bij het leren van de taal. En online lessen via Zoom kunnen erg leerzaam en gezellig zijn, ook voor mij! Ik vind het fantastisch mensen uit allerlei landen en culturen te ontmoeten. Elke student heeft een eigen verhaal. Mijn werk is mijn werk, maar ook mijn hobby. Ik vind het leuk om met de Nederlandse taal bezig te zijn. Zelf leer ik trouwens ook een taal, namelijk Spaans. Ik spreek het al best wel goed, vind ik. Ik vind het belangrijk dat ik als taaldocent ook weet hoe het is om student te zijn. Een taal leren is een lang proces en het is belangrijk de juiste materialen te gebruiken en gemotiveerd te blijven.
Nou, even terug naar het onderwerp van deze aflevering. Vorige week was ik dus jarig. Ik ben 37 jaar geworden. In deze podcastaflevering zal ik je wat meer vertellen over Nederlandse verjaardagstradities. Ook zal ik je vertellen wat ík gedaan heb op mijn verjaardag.
Nederlandse verjaardagstradities
Er zijn een heleboel Nederlandse verjaardagstradities. Natuurlijk is elke Nederlander anders en sommige mensen vieren hun verjaardag op hun eigen manier. We gaan het vandaag hebben over algemene gebruiken en gewoontes. Dit betekent dus niet dat álle Nederlanders dit doen.
1. Versieringen
Veel mensen maken hun huis extra feestelijk, als er iemand jarig is. Vaak hangen ze slingers en ook ballonnen in de woonkamer. De woonkamer ziet er dan feestelijk uit. Soms hangen mensen ook een ballon of slinger voor het raam. Bijvoorbeeld een grote ballon in de vorm van een getal. Zo kunnen de mensen op straat ook zien dat er iemand jarig is en hoe oud diegene is geworden. Als iemand 50 jaar wordt, doen sommige mensen nog iets extra’s. Als iemand 50 wordt, zeggen ze ook wel dat je Abraham of Sarah ziet. Deze traditie is gebaseerd op een verhaal uit de Bijbel. Abraham en Sarah waren twee mensen die heel oud werden. Als je 50 wordt, zeggen we daarom dat een vrouw Sarah ziet en een man Abraham. Soms zetten vrienden en familieleden een enorme pop in de vorm van een oude vrouw of een oude man in de tuin van de jarige. Zo kan de hele buurt zien dat de jarige een halve eeuw oud is. Vaak zijn die poppen metershoog.
2. Hieperdepiep hoera
De mensen zingen vrijwel altijd een verjaardagsliedje voor de jarige. Soms is dit slechts één liedje, maar het is niet ongebruikelijk meerdere liedjes achter elkaar te zingen. De belangrijkste liedjes zijn en . Er zijn echter meer liedjes, bijvoorbeeld Fijne verjaardag (op de melodie van Happy Birthday), , Jarige Job gaat nooit verloren, en . Die laatste is mijn persoonlijke favoriet. Als je de tekst van deze podcast bekijkt op de website, dan kun je linkjes naar deze liedjes vinden. Aan het einde van een liedje zingen we vaak Hieperdepiep Hoera! En dan steken we de handen in de lucht. Vaak wordt dit een paar keer herhaald.
3. Een bijnaam voor de jarige
De persoon die jarig is wordt vaak aangeduid met de jarige of het feestvarken. Ook wordt de jarige weleens jarige job genoemd. Job is een jongensnaam. Als de jarige een meisje is, zeggen we ook wel jarige jet. Jet is een meisjesnaam. In het Nederlands hebben we ook het woord feestbeest, maar dat heeft niets met jarig zijn te maken. We noemen iemand een echt feestbeest als die persoon vaak naar feestjes gaat.
4. Trakteren
Voor Nederlanders is trakteren tijdens een verjaardag heel normaal. In sommige andere landen gebeurt dit niet. Trakteren betekent dat de jarige iets lekkers geeft aan collega’s of klasgenoten. De jarige betaalt dus! Je kunt bijvoorbeeld een taart of cake meenemen naar kantoor. Hoe de verjaardag precies op kantoor gevierd wordt, verschilt per bedrijf. Vaak neemt de jarige iets lekkers mee om neer te zetten in de koffiekamer of kantine. Gedurende de dag kan iedereen zelf wat pakken. De jarige wordt uiteraard door collega’s gefeliciteerd. Je hoeft niet per se te trakteren op kantoor, hoor. Het is niet vreemd als je het niet doet, maar het is natuurlijk wel gezellig om samen wat lekkers te eten.
Op basisscholen wordt vrijwel altijd stilgestaan bij de verjaardag van een kind. Als een kind nog een kleuter is, krijgt het vaak een kartonnen kroon op. De rest van de klas mag voor het kind zingen en daarna deelt de jarige job een traktatie uit. De traktatie wordt meestal gemaakt door de ouders of verzorgers van het kind. Vaak zijn het grappige traktaties, bijvoorbeeld een dropketting met chips of een muffins met een grappig gezichtje. Veel scholen vragen tegenwoordig aan ouders om voor een gezonde traktatie te zorgen. Daarom trakteren veel kinderen iets met fruit. En op sommige scholen wordt er zelfs helemaal niet meer getrakteerd. Als een kind naar de middelbare school gaat, wordt er ook meestal niet meer getrakteerd.
5. Gefeliciteerd
Een jarige wordt natuurlijk door vrienden en familieleden gefeliciteerd. Maar hoe doe je dat nou precies? Gewoonlijk geef je de jarige een hand en soms drie kussen op de wang. Die kussen komen eigenlijk niet echt óp de wang, je kust eigenlijk half in de lucht, terwijl je met je wang de wang van de ander raakt. Je draait je hoofd eerst naar links, dan naar rechts en dan weer links.
Wanneer geef je iemand nou die drie kussen? Nou, natuurlijk alleen als jij ze wíl geven. Het hoeft natuurlijk niet. Vaak wordt het gedaan bij verjaardagen, maar ook als gewone begroeting, als je iemand een tijd niet hebt gezien. Vrouwen zoenen zowel mannen als vrouwen, maar het is niet zo gebruikelijk dat mannen elkaar met drie zoenen begroeten. Tegenwoordig worden de drie zoenen steeds minder gegeven. Dit komt onder andere door de coronatijd. Vaak gaan we nu voor slechts één kus, een knuffel, een hand of zelfs helemaal niets. Kortom, je mag het zelf weten! Ook Nederlanders weten soms niet wat de beste manier van groeten is, in een bepaalde situatie. Dat kan een beetje ongemakkelijk zijn, maar dat geeft niet.
Als iemand jarig is moet je natuurlijk wel gefeliciteerd zeggen. Je kunt variëren met gefeliciteerd met je verjaardag of van harte gefeliciteerd. Je kunt trouwens ook alleen van harte zeggen. Wist je trouwens dat Nederlanders niet alleen de jarige feliciteren? Je kunt ook mensen feliciteren die dicht bij de jarige staan. Zo kun je ook de moeder van de jarige job feliciteren. Je zegt dan bijvoorbeeld: Gefeliciteerd met de verjaardag van je zoon.
6. De kringverjaardag
De kringverjaardag is een beetje berucht onder buitenlanders. Veel mensen vinden een kringverjaardag lastig of saai. Een kringverjaardag is echt een traditionele Nederlandse verjaardag. De jarige nodigt mensen uit om een stukje taart te komen eten en thee en koffie te drinken. De gasten komen binnen en gaan in een kring zitten. Vaak vormt de bank een deel van de kring, maar er worden stoelen bijgeschoven om de kring groter te maken. Zo zitten alle gasten in een grote kring te praten. In het midden staat meestal een tafel met hapjes, zoals blokjes kaas of bitterballen. Een gesprek voeren in zo’n kring is misschien best lastig. Als je pech hebt, zit je tussen twee mensen met wie je weinig te bespreken hebt.
Lang niet alle Nederlanders vieren hun verjaardag trouwens in een kring. Vooral de jongere generaties geven liever een borrel. En ook de blokjes kaas zul je niet vaak meer tegenkomen. Op verjaardagen zie je tegenwoordig allerlei soorten hapjes.
Cadeaus
Als je uitgenodigd wordt voor een verjaardagsfeestje, is het logisch dat je een cadeautje meeneemt. Dit kan van alles zijn. Het is natuurlijk leuk als je een cadeautje kiest dat bij de jarige past. Hoe persoonlijker, hoe beter. De meeste Nederlanders geven ongeveer 15 à 20 euro uit aan een cadeautje voor een goede vriend. Soms spreken mensen af samen een cadeau te kopen. Zo kun je met een vriendengroep één groot cadeau voor de jarige aanschaffen.
Heel vaak geven mensen elkaar niet alleen een cadeautje, maar ook een verjaardagskaart. Die kaart wordt vaak tegelijk met het cadeau gegeven. De jarige leest vervolgens eerst de kaart en pakt dan het cadeautje uit. Op de kaart staat vaak een persoonlijke boodschap en gefeliciteerd. Soms sturen mensen elkaar ook een verjaardagskaart per post.
Nou, wil je weten hoe ík mijn verjaardag heb gevierd? Ik heb het gevierd samen met mijn familie. Ze hebben voor me gezongen en ik heb een lekkere vlaai gegeten. Dat is mijn favoriete gebak. Natuurlijk stonden er kaarsjes op en die heb ik uitgeblazen. Daarna kreeg ik cadeautjes. Het mooiste cadeautje was de nieuwe koffiemok die ik van mijn zoontje kreeg. In de brievenbus vond ik een paar hele leuke verjaardagskaarten van familie en vrienden, maar ik kreeg natuurlijk ook felicitaties via Whatsapp. De rest van de dag ben ik met een vriendin op stap geweest die ook bijna jarig was. Het was een hele leuke dag. Weet jij al hoe jij je verjaardag gaat vieren?
comments
Login to leave a comment