De sinterklaastradities in Nederland | Learn Dutch level B1/B2

Vanavond is het pakjesavond! Het is namelijk 5 december en de avond van 5 december is de grote afsluiting van het Sinterklaasfeest. In deze podcastaflevering zal ik je wat meer vertellen over dit belangrijke feest. Enne psst, let op: Ik ga in deze aflevering dus dieper in op de geschiedenis van het sinterklaasfeest en de tradities. Ook zal ik wat vertellen over de Kerstman, oftewel Santa Claus. Ik hoop dat je begrijpt wat ik bedoel. Luister je alleen naar deze aflevering of heb je gezelschap? Je kunt de podcast nu nog uitzetten. 

Klaar? Oké, daar gaan we. 

Als je de Sinterklaastraditie nog niet zo goed kent, denk je misschien dat Sinterklaas en Santa Claus dezelfde figuur zijn. Dat is niet zo. De Amerikaanse Santa is gedeeltelijk gebaseerd op de Engelse Father Christmas en de Nederlandse Sinterklaas, maar de verschillen zijn groot. In Nederland zijn er zelfs twee figuren: Sinterklaas en de Kerstman. Sinterklaas is voor de meeste kinderen een zeer belangrijk figuur. Het feest wordt door heel Nederland gevierd in de periode van half november tot 5 december, niet met Kerstmis dus. 

Dan hebben we ook nog de Kerstman. De Kerstman is een kopie van de Amerikaanse Santa Claus, maar hij speelt geen belangrijke rol in de Nederlandse cultuur. Nederlanders weten dat de Kerstman belangrijk is in andere landen en misschien zie je hem soms in de etalages van winkels of in reclames op televisie, maar er zijn geen tradities rondom de Kerstman in Nederland. 

Sinterklaas is dus hét cadeautjesfeest voor kinderen. Laten we het nu dan eens hebben over wie Sinterklaas precies is. De figuur van Sinterklaas is gebaseerd op een bisschop, namelijk Nicolaas van Myra. Hij leefde aan het einde van de derde eeuw in Myra, dat is nu een plaats in Turkije. Hij werd in het jaar 550 heilig verklaard. Er zijn verschillende legendes rondom Nicolaas van Myra. Volgens de verhalen was hij een aardige man die goed was voor arme mensen. 

In veel Europese landen vieren ze in december Sint-Nicolaasdag, bijvoorbeeld in Zwitserland, Duitsland, Tsjechië en Polen. Misschien vieren ze in jouw land ook wel Sinterklaas. Meestal vieren de mensen feest op 5 of 6 december, de dag dat Sint-Nicolaas is overleden. De tradities verschillen per land, maar in de meeste landen ontvangen de kinderen cadeautjes of iets lekkers. 

In Nederland is Sinterklaas een heel groot feest. Al eeuwen geleden waren er mensen in Nederland die Sinterklaas vierden. Van oorsprong is het een katholiek feest, maar vandaag de dag is het een nationaal feest. De tradities zijn in de loop van de tijd veranderd en ze veranderen nog steeds! 

Half november komt Sinterklaas aan in Nederland. Ze zeggen dat Sinterklaas uit Spanje komt. Hij vaart met zijn stoomboot hiernaartoe. Maar Sinterklaas komt niet alleen. Hij komt namelijk samen met de Pieten. De Pieten helpen Sinterklaas bij de organisatie van het feest. Ze zorgen ervoor dat de reis naar Nederland goed verloopt, ze pakken de cadeautjes in en ze bezorgen de cadeautjes bij de kinderen thuis. Het is onduidelijk hoeveel Pieten er precies zijn, misschien wel honderd. Vroeger was dat niet zo. In het oorspronkelijke verhaal van Sinterklaas is er geen helper. Sinterklaas was gewoon een bisschop. Pas later werd Sinterklaas geholpen door een engeltje en een duiveltje. In sommige landen is dat nog steeds zo. In Nederland ontwikkelde de helper zich tot Zwarte Piet. Dat was een man die helemaal zwart was en Sinterklaas hielp met het uitdelen van cadeaus. Ook strafte Zwarte Piet stoute kinderen. Als een kind heel stout was, moest hij in de zak van Piet en werd hij meegenomen naar Spanje. Veel kinderen waren een beetje bang voor Piet. Het karakter van Piet veranderde in de loop der tijd. Hij werd grappiger en liever. Ook kwamen er steeds meer Pieten en een Piet kon ook een vrouw zijn. Maar het uiterlijk van Piet bleef onveranderd. Piet bleef zwart.

In de loop van de twintigste eeuw kwam er steeds meer kritiek op het uiterlijk van Zwarte Piet. Zo was er in 1963 een schooldirecteur die geen Zwarte Pieten wilde toelaten op zijn school. Hij zei dat het discriminerend was dat Zwarte Piet het hulpje was van Sinterklaas. Zwarte Piet was zwart en Sinterklaas was wit. En in 1987 besteedde het programma Sesamstraat aandacht aan dit onderwerp. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen van kritiek op de traditie rondom Zwarte Piet. Maar pas in de eenentwintigste eeuw werd het een grote, landelijke discussie. En uiteindelijk is het uiterlijk van Piet veranderd. Piet is niet meer zwart. Hij heeft wel donkere vlekken en vegen op zijn gezicht, omdat hij door de schoorsteen klimt om de cadeautjes bij de kinderen thuis te brengen. Hij wordt nu ook geen Zwarte Piet meer genoemd, maar gewoon Piet. Ook de traditionele liedjes zijn aangepast. 

Zoals al gezegd, zijn er heel veel Pieten. Op televisie hebben de Pieten vaak een specifieke karaktereigenschap of rol. Zo heb je een hoofdpiet, een stafpiet, een muziekpiet en een danspiet. De Pieten zijn erg populair onder kinderen. Ze zijn grappig en lief, maar ook acrobatisch en sportief, omdat ze op de daken klimmen om de cadeautjes te bezorgen.

Als Sinterklaas en de Pieten in Nederland zijn, mogen kinderen hun schoen zetten. Vaak doen zij daar ook een wortel voor het paard van Sinterklaas in of een mooie tekening. Als er een open haard in het huis is, dan zetten de kinderen daar hun schoen, zodat Piet door de schoorsteen kan klimmen en de schoen makkelijk zal vinden. Meestal zingen de kinderen ook Sinterklaasliedjes. 

De volgende ochtend ligt er iets lekkers in de schoen of misschien een klein cadeautje. Populair snoepgoed zijn pepernoten, schuimpjes, chocoladeletters en chocolademunten. Maar veel kinderen zijn ook blij met een lekker mandarijntje. De mandarijnen brengt Sinterklaas natuurlijk mee uit Spanje. 

Tussen de aankomst van Sinterklaas en 5 december, kun je Sinterklaas en de Pieten zomaar op straat zien lopen. Ook brengen ze bezoekjes aan scholen en wijkcentra. Soms komen Sinterklaas en de Pieten ook op het werk van papa of mama. Ook op televisie kun je Sinterklaas en Piet zien. In de Sinterklaasperiode is er zelfs een speciaal Sinterklaasjournaal. 

Het hoogtepunt van het feest is 5 december. Dat is pakjesavond! Op die avond krijgen de kinderen heel veel cadeautjes. Vaak krijgen de volwassenen ook wat. 

Op 6 december gaat Sinterklaas weer naar Spanje met zijn stoomboot. Sommige mensen zeggen dat hij op die dag jarig is. 

Niet alleen kleine kinderen vieren Sinterklaas. Ook grotere kinderen en volwassenen vieren dit feest. In veel families is het traditie om elkaar een cadeau te geven met een zelfgeschreven gedicht. Het gedicht is een ludieke, leuke manier om grapjes over iemand te maken. 

Oudere kinderen, in de bovenbouw van de basisschool, maken vaak een surprise. Dat is een cadeau voor een ander kind dat ze zelf moeten maken. De surprise moet grappig of persoonlijk zijn. Als Anna bijvoorbeeld een surprise moet maken voor Thomas, dan moet Anna goed nadenken over Thomas’ hobby’s. Houdt hij van tennis? Dan kan ze bijvoorbeeld een gigantisch tennisracket knutselen of iets grappigs maken van tennisballen. 

Ieder gezin in Nederland heeft zo zijn eigen tradities. Het is in elk geval een gezellig feest met veel lekkers en cadeautjes. En na 5 december? Dan mag de kerstboom opgezet worden! In Nederland geldt de ongeschreven regel dat we de kerstboom pas neerzetten als Sinterklaas weer terug naar Spanje is vertrokken, op 6 december dus.